-
۲۶۰
پرسش:
امامعلی (ع) چگونه در محل خانه خدا به دنیا آمد، لطفاً دلایل و مستندات آن را بیان کنید؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سؤال به دو محور جریان ولادت امیرمومنان علی (ع) و
جریان ولادت آن حضرت در منابع اهل سنت اشاره شد، اینک در بخش پایانی
دنباله مطلب را پی میگیریم.
ج. جلوهای از اسرار ولادت حضرت در کعبه
اما
اسرار این قضیه که چرا حضرت امیرمومنان (ع) در خانه خدا به دنیا آمده، در
برخی منابع درباره آن مطالبی مطرح شده که در اینجا به نحو اجمال بیان
میشود:
1. برخی از بزرگان اهل سنت پس از بیان جریان تولد حضرت علی (ع) در کعبه گفتهاند: این کرامت و بزرگی برای علی (ع) است که در خانه خدا به دنیا آمده و تجلیل برای محل تولد او شمرده میشود. (الغدیر، ج 6، ص 36 و 37)
2. آلوسی که یکی از بزرگان اهل سنت است بعد از نقل جریان تولد حضرت در کعبه، تعبیر لطیفی دارد که عین عبارت او است: «سبحان من یضع الاشیاء فی مواضعها و هو احکم الحاکمین». یعنی منزه است خداوندی که هر چیزی را در این جایگاهش قرار میدهد و او بالاترین حکمکنندگان است. (همان)
آلوسی در ادامه گفته است:
گویا علی (ع) نیز خواست تا در مورد خانه کعبه که موجب این افتخار برای او شده بود و در دل او متولد گشته بود جبران کند و به همین جهت بتها را از روی خانه به زیر افکند، زیرا در پارهای از اخبار آمده که خانه خدا به درگاه حق تعالی شکایت کرده و گفت: پروردگارا تا چه وقت در اطراف من این بتها را پرستش کنند؛ و خدای تعالی به او وعده داد که آن مکان مقدس را از آب بتها تطهیر کند. (همان)
3. شیخ صدوق نیز در این باره گفته است که حضرت علی (ع) در کعبه به دنیا آمده، بزرگداشتی بود از جانب خدای متعال و اکرامی بود که نسبت به مقام شامخ و با عظمتش عنایت فرمود (الارشاد، باب 1، ص 2، ترجمه سیدهاشم محلاتی)
4. از صعصعه بن صوحان روایت شده که در واپسین لحظات زندگی حضرت علی (ع) از حضرتش پرسید: تو برتری یا حضرت عیسی بن مریم؟ علی (ع) فرمود: مادر عیسی در بیتالمقدس بود، هنگامی که وقت ولادت عیسی فرا رسید، مریم ندائی شنید که بیرون شو، این جا عبادتگاه است نه زایشگاه، اما مادر من فاطمه بنت اسد، هنگامی که زایمانش نزدیک شد در حرم بود، دیوار کعبه شکافته شد و من آنجا متولد شدم و هیچکسی دارای چنین فضیلتی نیست نه پیش از من و نه پس از من. (علی از ولادت تا شهادت سیدکاظم قزوینی ص 1)
5. و برخی دیگر گفتهاند: ... پیداست که خانه کعبه، درب داشته که از آن وارد شود. اما این جا در خانه باز نشد، بلکه دیوار کعبه شکافته شد تا دلیلی روشنتر و آشکارتر بر یک اعجاز باشد و برای این که بعدها نتوانند جریان را تصادفی و اتفاقی به حساب بیاورند، و جالب اینجاست، با این که در خلال چندین قرن کعبه تجدید بنا شده است، هنوز هم اثر آن شکاف روی دیوار خانه وجود دارد و موضع شکاف را با نقره پر کردهاند و در قسمتی که معروف به مستجار است، این اثر به طور آشکار دیده میشود و همیشه جمعیت انبوهی از حاجیها به این قسمت پناه میبرند و مشغول گریه و زاری و نیاز به درگاه خداوند میشوند و حاجت میخواهند. (همان)
نتیجهگیری
از مجموعه مطالبی که در این پاسخ اشاره شد، چند نتیجه به طور یقین مشخص میشود:
اولاً: مسئله به دنیا آمدن امیرمومنان (ع) در خانه خدا و کعبه معظمه جزء مسلمات تاریخ است که نه تنها در منابع شیعه بلکه در منابع معتبر برادران اهل سنت فراوان نقل شده که علامه امینی در الغدیر همه آن منابع را جمعآوری کرده است.
و همچنین نه تنها به گفته علمای شیعه بلکه به گفته بزرگان اهل سنت جریان تولد امامعلی (ع) در میان خانه خدا (کعبه) با روایات متواتر (روایاتی که موجب یقین میشود) ثابت شده است.
ثانیاً: گرچه همه اسرار این قضیه به طور کامل برای هیچکسی معلوم نخواهد بود. اما از مجموع سخنان بزرگان شیعه و سنی به خوبی معلوم میشود که این مسئله (در کعبه به دنیا آمدن) در واقع یک نوع اعجاز و کرامت برای حضرت امیرمومنان است و جزء خصایص و نعمتهای الهی است که به گفته بزرگان سنت مانند آلوسی وحاکم نیشابوری و دیگران تنها نصیب حضرت امیر مومنان شده است و هیچکسی نه قبل از علی و نه بعد از آن حضرت در کعبه به دنیا نیامده است.
و جالبتر از همه آنکه آنگونه که در کلام خود امیرمومنان که قبلاً بیان شد، حضرت عیسی (ع) با این که یک پیامبر اولوالعزم بود، به هنگام تولدش به مادر او دستور داده شد از مسجد بیتالمقدس بیرون شود، چون آن جا عبادتگاه است نه زایشگاه، اما به هنگام تولد امیر مومنان (ع)، مادرش فاطمه بنت اسد به داخل کعبه و عبادتگاه رهنمون شده و از طریق شکافته شدن دیوار کعبه به صورت اعجازگونه به داخل آن راه داده میشود.
اما این که در کعبه تولد و در مسجد شهادت نصیب آن حضرت میشود، گویای مقام و منزلت بسیار بالای آن حضرت است.