محسنین چه کسانی هستند؟

نشانه های محسنین در قرآن :

1- کسانی هستند که متوجه گناه خود می‌شوند و از خداوند طلب مغفرت می‌کنند .
وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْها حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزیدُ الْمُحْسِنینَ (البقرة : 58 )

2- کسانی هستند که در راه خدا انفاق می‌کنند و با دست خود , خود را به هلاکت و نابودی نمی‌کشند .
وَ أَنْفِقُوا فی سَبیلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ (البقرة : 195)

3- کسانی هستند که مطیع خدا و رسولش هستند .
وَ أَطیعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (آل عمران : 132)

4- کسانی هستند که به سوی مغفرت خدا و بهشتی که پهنایش (به اندازه) آسمان‌ها و زمین است شتاب می‌کنند .
وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عرض‌ها السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقینَ (آل عمران. 133 )

5- کسانی هستند که در هر حال (چه در فراخی و چه در تنگی مال) انفاق می‌کنند .
الَّذینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ (آل عمران : 134)

6- کسانی هستند که خشم خود را فرو می‌برند .
وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ (همان)

7- کسانی هستند که از بدیهایی که دیگران به ایشان می‌کنند می‌گذرند .
وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ (همان)

8- کسانی هستند که هرگاه متوجه ظلمی که به خود کرده‌اند می‌شوند خدا را به یاد می‌آورند سپس با تمام وجود استغفار می‌کنند (در حالی که می‌دانند) جز خدا کسی نمی‌تواند گناهانشان را بیامرزد .
وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ (آل عمران : 135 )

9 – کسانی هستند که اصرار بر گناهی که برایش توبه کرده‌اند نمی‌کنند .
وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا (همان)

10- کسانی هستند که در راه خدا جهاد می‌کنند و به خاطر سختی‌هایی که به ایشان می‌رسد سست و تسلیم دشمن نمی‌شوند .
وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ (ال عمران : 146 )

11- (دلیل جنگ کفار با آن‌ها جز این نبود که می‌گفتند) پروردگارا گناهان ما را ببخش و اسراف ما را (به نفسمان) بیامرز و قدم‌های ما را ثابت گردان و ما را بر کافران یاری ده
وَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرین (ال عمران : 147 )

12- کسانی هستند که چون آنچه به رسول نازل شده را می‌شنوند اشک از دیده هایشان جاری می‌شود . زیرا حقانیت آن را شناخته و می گویند (ربنا امنا فاکتبنا مع الشاهدین)
وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَی الرَّسُولِ تَری أَعْیُنَهُمْ تَفیضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ یَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدینَ (مائده ،83)

و گویند چرا ایمان نیاوریم به خدا و آنچه از حق برایمان آمده در صورتی که امید آن داریم که خدا ما را داخل در زمره صالحان گرداند.
وَ ما لَنا لا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما جاءَنا مِنَ الْحَقِّ وَ نَطْمَعُ أَنْ یُدْخِلَنا رَبُّنا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحین (همان ،84)

13- در جایی که می‌توانند با عدالت برخورد کنند با احسان برخورد می‌کنند
لا جُناحَ عَلَیْکُمْ إِنْ طَلَّقْتُمُ النِّساءَ ما لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا لَهُنَّ فَریضَةً وَ مَتِّعُوهُنَّ عَلَی الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَی الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتاعاً بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُحْسِنینَ (بقره ،236)

14- کسانی هستند که ایمان می آورند و عمل صالح انجام می‌دهند و ایمان و تقوای خود را تجدید و بیشتر می‌کنند و در نتیجه افزایش تقوا بیشتر احسان می‌کنند
لَیْسَ عَلَی الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فیما طَعِمُوا إِذا مَا اتَّقَوْا وَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَ آمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ (مائده ،93)

15- از کسانی که پیمان خود را نمی‌شکنند عفو و چشم پوشی می‌کنند .
فَبِما نَقْضِهِمْ میثاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَ جَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِیَةً یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ نَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلی خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلاَّ قَلیلاً مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ (همان ،13)

16 – کسانی هستند که پروردگارشان را با تضرع و پنهانی می‌خوانند .
ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ (اعراف ،55)

17- کسانی هستند که زمین را بعد از اصلاح آن به فساد نمی‌کشند .
وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَریبٌ مِنَ الْمُحْسِنینَ (اعراف ،56)

18- کسانی هستند که خدا را باحالی که هم از او خوف دارند و هم به امید می‌خوانند .
وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَریبٌ مِنَ الْمُحْسِنینَ (همان)

19- کسانی هستند که فرمان خدا را (مبنی براینکه آن‌ها را به توبه دعوت نموده) اجابت می‌کنند .
وَ إِذْ قیلَ لَهُمُ اسْکُنُوا هذِهِ الْقَرْیَةَ وَ کُلُوا مِنْها حَیْثُ شِئْتُمْ وَ قُولُوا حِطَّةٌ وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً نَغْفِرْ لَکُمْ خَطیئاتِکُمْ سَنَزیدُ الْمُحْسِنینَ (همان ، 161)

20- کسانی هستند که دیگران را برای یاری خدا و رسول خدا به جهاد ترغیب می‌کنند .
لَیْسَ عَلَی الضُّعَفاءِ وَ لا عَلَی الْمَرْضی وَ لا عَلَی الَّذینَ لا یَجِدُونَ ما یُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذا نَصَحُوا لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ ما عَلَی الْمُحْسِنینَ مِنْ سَبیلٍ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ (توبه ،91)

21- کسانی که از فرمان رسول خدا (مبنی بر رفتن به جبهه) سر باز نمی‌زنند .
ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (همان ،120)

22- کسانی هستند که جان خود را عزیزتر از جان رسول خدا نمی‌دانند و برای جهاد آماده می‌شوند و در راه خدا هر تشنگی , رنج و گرسنگی را تحمل می‌کنند .
وَ لا یَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ لا یُصیبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لا نَصَبٌ وَ لا مَخْمَصَةٌ فی سَبیلِ اللَّهِ (همان)

23- در هر مکانی که بتوانند کافران را به خشم درآورند قدم می‌گذارند (جبهه جهاد) و از دشمن غنیمتی (آنچه دشمن با ظلم از آن‌ها گرفته بود) به دست نمی‌آورند مگر اینکه به سبب آن، عمل صالحی برای آنان [در کارنامه‌شان] نوشته می‌شود .
وَ لا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغیظُ الْکُفَّارَ وَ لا یَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلاً إِلاَّ کُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ (همان)

24- کسانی که به امر خدا استقامت کرده و طغیان نمی‌کنند .
فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَکَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ به ما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (هود ،112)

25- هرگز با دشمنان همدست و دوست نمی‌شوند (که در غیر این صورت آتش قهر خدا دامن آنها را می گیرد و در آن هنگام جز خدا یاری نخواهند داشت)
وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُون (هود ،113)

26- کسانی هستند که نماز را در وقتش می‌خوانند (و آن را به تاخیر نمی‌اندازند)
وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْری لِلذَّاکِرین (هود ، 114)

27- کسانی هستند که صبر پیشه می‌کنند (صبر در معصیت , مصیبت و صبر در طاعت)
وَ اصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنین (همان ،115)

28- کسانی که به رشد جسمانی و روحی رسیده‌اند (و خداوند به آن‌ها حکمت و علم می‌دهد)
وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنینَ (یوسف ، 22)

29- کسانی هستند که به احسان و نیکی مشهورند (زیرا احسانشان مشهود است)
إِنَّا نَراکَ مِنَ الْمُحْسِنینَ (یوسف ،36)

30- کسانی که گشایش در امورشان را نعمت خدا بر خود می‌دانند .
قالَ أَنَا یُوسُفُ وَ هذا أَخی قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْنا …‌ (یوسف ،90)

31- کسانی که میدانند خدا اجر احسانشان را ضایع نمی‌کند لذا تقوا و صبر پیشه می‌کنند .
قالُوا أَ إِنَّکَ لَأَنْتَ یُوسُفُ قالَ أَنَا یُوسُفُ وَ هذا أَخی قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْنا إِنَّهُ مَنْ یَتَّقِ وَ یَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنین (همان)

32- کسانی که خدا را به خاطر نعمت هدایت به بزرگی یاد می‌کنند در حالی که بر تقوای خویش تکیه نموده‌اند .
لَنْ یَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لکِنْ یَنالُهُ التَّقْوی مِنْکُمْ کَذلِکَ سَخَّرَها لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلی ما هَداکُمْ وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنینَ (حج ،37)

33- کسانی که در راه خدا جهاد می‌کنند و در نتیجه خداوند آن‌ها را هدایت می‌کند .
وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنین (عنکبوت : 68)