آیا عید نوروز بدعت نیست؟

آیا اهمیت دادن به عید نوروز بدعت نیست؟
باسمه تعالی
جهت استحضار جنابعالی و خوانندگان گرامی نظریه فقهای بزرگ شیعه و روایاتی را که از ائمه علیهم السلام آمده ذکر می‌کنیم و آن سیره خلفای اهل سنت را در گرامی داشتن  عید نوروز نقل می‌کنیم و قضاوت را به عهده خوانندگان گرامی می‌گذاریم.

نظریه فقهای بزرگ شیعه نسبت به نوروز
ابن فهد حلی از فقهای بزرگ شیعه می‌فرماید: «یوم النیروز یوم جلیل القدر». روز نوروز یک روز با عظمتی است. المهذب البارع، ج ۱، شرح ص ۱۹۱.
حضرت آیت اللّه العظمی خوئی در پاسخ به استفتایی پیرامون فضیلت و اعمال عید نوروز پرسیده‌اند، ایشان پاسخ داده‌اند: «لا بأس بالاتیان بالأعمال المذکورة رجاء، والله العالم». اگر این اعمال را به قصد رجاء باشد نه به قصد ورود، اشکال ندارد. صراط النجاة للمیرزا جواد التبریزی، ج ۲، ص ۴۲۶.
از حضرت آیت اللّه العظمی سیستانی پرسیده‌اند: «هل یعد اعتبار النیروز عیدا من البدع فی الدین؟»

که آیا معتبر دانستن عید نوروز بدعت است؟
پاسخ داده‌اند: «لا یعد بدعة». خیر، بدعت شمرده نمی‌شود.
فقهای شیعه به استناد روایات متعدد، فتوی به استحباب غسل روز نوروز داده‌اند.
علامه حلی می‌فرماید: «ویستحب الغسل لیلة الفطر... ویوم النیروز للفرس». غسل شب عید فطر و... و نوروز مستحب است. منتهی المطلب (ط.ق)، ج ۱، ص ۱۳۰.
همین فتوی را مرحوم ابن فهد در مهذب ج ۱، ص ۱۹۱، صاحب حدائق در حدائق، ج ۴، ص ۲۳۴، و مقدس اردبیلی در مجمع الفائدة، ج ۷، ص ۱۹.
صاحب جواهر می‌فرماید: «وأما غسل یوم النیروز فعلی المشهور بین المتأخرین بل لم أعثر علی مخالف فیه&raquo.
و اما استحباب غسل روز نوروز، نظریه مشهور میان متأخرین است بلکه در میان فقهاء کسی را مخالف نیافتم.  جواهر الکلام، ج ۵، ص ۴۱.
 
سخنان ائمه علیهم السلام در باره نوروز:
شیخ صدوق نقل می‌کند: «وأتی علی علیه السلام بهدیة النیروز، فقال علیه السلام: ما هذا؟»
خدمت حضرت امیر (ع) هدیه‌ای آوردند، حضرت فرمود این چه هدیه این است؟ پاسخ دادند: «یا أمیر المؤمنین الیوم النیروز» این هدیه روز نوروز است، حضرت هدیه را پذیرفت و فرمود «اصنعوا لنا کل یوم نیروزا». شما هر روز را برای ما نوروز قرار دهید. (هر روزتان نوروز باد). من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۰۰، ح ۴۰۷۳.
از این روایت استفاده می‌شود که حضرت هیچگونه مخالفتی با عید نوروز نفرمودند، بلکه فرمودند هر روزتان نوروز باد.
و در روایت دیگری حضرت امیر علیه السلام فرمود: «الیوم لنا عید، وغدا لنا عید، وکل یوم لا نعصی الله فیه فهو لنا عید
امروز  برای ما عید است و فردا هم عید ما هست و هر روز که خدا را معصیت نکنیم آن روز عید ما است.
مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۱۵۴، ح ۶۶۷۹.

شیخ طوسی در مصباح از امام صادق (ع) نقل کرده که حضرت به معلی بن خنیس فرمودند: «إذا کان یوم النیروز فاغتسل والبس أنظف ثیابک، وتطیب بأطیب طیبک، وتکون ذلک الیوم صائما
روز نوروز غسل کن و پاکیزه‌ترین لباست را بپوش و خود را خوشبو نما و این روز را روزه بگیر و بعد از نماز ظهر و عصر چهار رکعت نماز (با آداب خاصی) بجای آور و دعا کن «یغفر لک ذنوب خمسین سنة». خداوند گناه پنجاه سال تو را می‌آمرزد.
وسائل الشیعة (آل البیت)، ج ۸، ص ۱۷۲ -  ۱۷۳، ح ۱۰۳۳۸، مصباح المتهجد: ۷۹۰.

ابن فهد حلی در مهذب نقل کرده که امام صادق (ع) به معلی بن خنیس فرمود: «إن یوم النیروز هو الیوم الذی أخذ فیه النبی (صلی الله علیه وآله) لأمیر المؤمنین (علیه السلام) العهود بغدیر خم فأقروا له بالولایة، فطوبی لمن ثبت علیها، والویل لمن نکثها»
روز نوروز همان روزی است که پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه وآله در غدیر خم، از مردم نسبت به امیر مؤمنان (ع) عهد و پیمان گرفت. و در این روز با ولایت علی (ع) تجدید پیمان نمایید، خوشا به حال کسی که در ولایت علی (ع) ثابت قدم بماند و وای به حال کسی که پیمان شکنی کند.
و حضرت در ادامه فرمود: «وما من یوم نیروز إلا ونحن نتوقع فیه الفرج، لأنه من أیامنا حفظه الفرس وضیعتموه».

ما در روز نوروز انتظار فرج داریم، زیرا آن روز از روزهای ویژه ما اهل بیت است که شما آن را ضایع کردید ولی فارسها آن را حفظ کردند.
المهذب: ۱۹۴،  وسائل الشیعة (آل البیت)، ج ۸، ص ۱۷۳، ح ۱۰۳۳۹، والبحار ۵۹: ۱۱۹.
 
سیره خلفای اسلامی در عید نوروز:
علامه سید جعفر مرتضی می‌نویسد:  اهل سنت روز نوروز را گرامی می‌داشتند و به همدیگر هدایا می‌فرستادند، خلیفه اسلامی متوکل عباسی، در بغداد، چیزهای ساخته شده از عنبر و گلهای مخصوصی میان مردم توزیع می‌کرد. الدیارات / ص ۵۷، وراجع ص ۳۹ / ۴۰ ونشوار المحاضرات / ج ۸ / ص ۲۴۶ والعامة فی بغداد / ص ۲۵۳ / ۲۵۴ عنهما وعن عجائب المخلوقات / ص ۱۲۱ وعن صبح الأعشی / ج ۲ / ص ۴۲۰.
«وقیل إنّه أول من أخر النیروز رفقا بأهل الخراج
گفته‌اند که ایشان اولین کسی بود که  روز عید نوروز را به خاطر مدارا با اقلیتهای مذهبی، به تأخیر انداخت. محاضرة الأوائل / ص ۱۴۲.
و مادر مقتدر عباسی این روز را گرامی می‌داشت.  نشوار المحاضرات / ج ۱ / ص ۲۹۳، وراجع: المستطرف / ج ۲ / ص ۵۲.
واثق هم این روز را گرامی می‌داشت. الأغانی / ج ۱۹ / ص ۲۳۰.
و مصنور دوانیقی نیز به این روز اهمیت می‌داد
و اول کسی که روز نوروز را گرامی داشت و عید باستانی اعلام کرد، حجاج بن یوسف ثقفی بود. الأوائل / ج ۲ / ص ۳۴.
دکتر صالح وردانی از علمای مصر می‌نویسد: وکان الفاطمیون بالإضافة إلی ذلک یحتفلون بعید النیروز ویوزعون فیه أصناف الحلوی.
در زمان حکومت فاطمیون، عید نوروز را جشن می گیرفتند و انواع شیرینی جات در این روز توزیع می‌کردند. الشیعة فی مصر ص ۳۴.
تمام این کارها توسط خلفای اسلامی در سه قرن آغازین اسلام، انجام می‌گرفت و هیچ یک از علمای بزرگ اعتراض نمی‌کردند. المواسم والمراسم  ص ۹۹.
موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)

جهت اطلاع بیشتر و رویت نظرات خوانندگان این مطلب، به سایت «حضرت ولی عصر عجل الله» مراجعه نمایید.

لینک سایت: 👇👇👇👇

موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر عجل الله