چند نکته برای روز طبیعت

اشاره
سیزدهم فروردین ماه هر سال، روز پایان جشن‌های نوروزی است. در این روز، مردم بنا بر سنتی فرهنگی، از خانه‌ها بیرون می‌آیند و به دشت و صحرا و باغ می‌روند تا آخرین روز عید را در طبیعت، ودر کنار سبزه و گیاه و آب روان چشمه‌ها و جویبارها بگذرانند. این روز زیبا را، «روز طبیعت» نام گذاری کرده‌اند؛ روزی که باید در کنار بهره مندی از طبیعت زیبا و آب و هوای نیکو، بکوشیم آن را به زباله دانی همگانی تبدیل نسازیم و به همه نشان دهیم که «روز طبیعت» فقط یک شعار نیست؛ بلکه نشانه شعور بالای مردمی است که می‌خواهند سال‌های سال از این طبیعت زیبا بهره مند گردند.

بهانه‌ای برای با هم بودن:
در این عصر جدید که همه جا را آلودگی‌های مختلف پر کرده، و ماشین و دود و سر و صدا همه جا هست، مردمان به دنبال لحظه‌ای برای آرامش و بهانه‌ای برای دیدن همدیگر و با هم بودن هستند. شاید سیزدهم نوروز، تنها یک بهانه است؛ بهانه‌ای برای آشتی با طبیعت و به یاد زلالی آب، استواری کوه، و چشم نوازی درخت افتادن. از صبح زود، هر چند خانواده را می‌بینی که به خارج شهر می‌روند. در آن جا، خانواده‌ها با شور و نشاط و دسته دسته، در کنار آب و سبزه یا زیر درختان بساط خود را می‌گسترانند. بچه‌ها بازی می‌کنند، مادران مشغول پخت و پز می‌شوند و پدرها هم از همه جا صحبت می‌کنند و در یک کلام، همگی روز خوشی را پشت سر می‌گذارند.

فرهنگ سازی:
فرهنگ احترام به طبیعت را باید از کودکی آموخت و در بزرگسالی به کوچک‌ترها آموزش داد. «روز طبیعت»، فرصت بسیار مناسبی است تا این درس بزرگ را به فرزندان دلبندمان بیاموزیم. آن‌ها باید بدانند که طبیعت زیبای سرزمینمان ایران، خانه بزرگ‌تر همه ما به شمار می‌آید و ضرر آسیب رساندن به درختان و سبزه زارها، ابتدا به خودمان برمی گردد. اگر کودکان یاد بگیرند که درختان، ریه‌های تنفسی زمین هستند و بدون آن‌ها، حیات روی زمین رو به نابودی می‌رود، هیچ گاه به از بین رفتن طبیعت شگفت انگیز کشورمان راضی نخواهند شد. کودکان امروز، پدران و مادران فردای این سرزمین‌اند و با این فرهنگ سازی درست، می‌توان عشق به طبیعت را در دل آن‌ها کاشت.

رستاخیز طبیعت:
باید طبیعت را گرامی داشت؛ زیرا بهترین هدیه از طرف خداوندگار عالم، به بندگان است و هیچ کس نمی‌تواند آن‌ها را شماره کند و شکرش را به جا آورد؛ چنانکه سعدی می‌فرماید:
از دست و زبان که برآید کز عهده شکرش به درآید
بهار، رستاخیز طبیعت، زندگی ساز، دشمن مرگ و وسیله‌ای برای برانگیختن و بسیج مردم از نواست. در زیبایی‌های طبیعت، می‌توان عشق و زندگی را جستجو کرد. دوباره زیستن را با بهارش، دوباره سرودن را با قناری‌هایش و دوباره به منزل رسیدن را با آبشارهایش آغاز نمود. می‌توان از بلبل و گل، عشق و دلدادگی آموخت؛ با شبنم سحرگاهان، اشک ناامیدی را فراموش کرد؛ از شکوفه‌هایش لبخند آموخت؛ با امواج دریا، راز دل گفت؛ و زیبایی واقعی را با عکس مهتاب، در آب دید. ما همه به طبیعت زیبا، دست نخورده، شگفت و بی پایان ایران عزیزمان بدهکاریم.

طبیعت در کلام معصومان:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «نخل را نسوزانید و آن را در آب غرق نکنید. درخت بارور را قطع ننموده و زراعت و کشاورزی را به آتش نکشید؛ زیرا شما نمی‌دانید، شاید در آینده به آن نیازمند شوید».
حضرت علی علیه السلام فرمود: «نگاه کردن به سبزه، موجب شادابی است».
حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: «زندگی با سه چیز خوش است: هوای پاک، آب فراوان و گوارا، و زمین نرم و آماده کشاورزی».
حضرت امام کاظم علیه السلام فرمود: «سه چیز به دیده روشنی می‌بخشد: نگاه به سبزه، نگاه به آب روان، و نگاه به صورت زیبا».

طبیعت در کلام مقام معظم رهبری
اهمیت درخت و گیاه
مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه‌ای، با اشاره به این که هر سال درختکاری می‌کنند و به کاشت درخت می‌پردازند، درباره اهمیت درخت، این سبزینه حیات می‌فرمایند: «درخت، مظهر حیات در طبیعتی است که ما آن را با نگاه عامیانه، بی جان می‌پنداریم». ایشان سپس ادامه می‌دهند: «درخت و گیاه، تا کنون تنها راهروهایی هستند که انسان از طریق آن‌ها، توانسته به منابع عظیم و متنوع غذایی در زیر خاک دسترسی پیدا کند. ... اگر گیاه نباشد، انسان نیست. اگر گیاه نباشد، حیوان نیست. با توجه به چرخه پیچیده طبیعت و تأثیر متقابل آب و هوا و خاک و درخت بر روی یکدیگر، اگر گیاه نباشد، هوا هم نیست. گیاه، یک پایه اساسی وجود است».

امانت الاهی
همه نعمت‌های خداوندگاری، در دست ما انسان‌ها امانت است و باید آن را برای نسل‌های بعد حفظ کنیم و سالم به آن‌ها بسپاریم. یکی از این نعمت‌ها، طبیعت شگفت این سرزمین و منابع طبیعی فراوان آن است که باید امانتداران خوبی برای آن باشیم. مقام معظم رهبری، با اشاره به این امانتداری خطیر می‌فرماید: «باید همه چیز را که خدای متعال در این کشور به ودیعه گذاشته است، احیا کنیم و در اختیار نسل کنونی و نسل آینده قرار بدهیم. منابع طبیعی... [و] طبیعت نیکویی که در اختیار ماست، میراث عظیمی که گذشتگانمان در اختیار ما گذاشته‌اند و خیلی چیزهای دیگری که در اختیارماست، باید آن‌ها را احیا کنیم و در واقع، نِعَم الاهی را استخراج نماییم».

حفظ منابع طبیعی
همه ما می دانیم که منابع طبیعی، محدود است و امکان تمام شدن آن وجود دارد. پس بر ماست که با برنامه ریزی حساب شده، جلو هدر رفتن و نابودی این منابع کمیاب الاهی را بگیریم و نگذاریم آن‌ها، به این راحتی از کف بروند. مقام معظم رهبری، درباره همین مسأله می‌فرماید: «ما باید بتوانیم با برنامه ریزی‌های دقیق، با مدیریت قوی و با اصرار و جدیت در کار، خودمان را از تضییع خسارت بار منابع حیاتی و طبیعی، مانند درخت و آب و خاک نجات بدهیم». ایشان سپس در ادامه می‌فرمایند: «امیدوارم کهان شاء اللّه همه ـ هم دولت، هم آحاد مردم و هم مسئولان بخش‌های متفاوت، به مسأله مهم حفظ منابع طبیعی، گیاه، درخت، کشاورزی، استفاده بهینه از آب، خاک و امکانات گوناگون دیگر، به طور جدی بپردازند».

خرافه؛ ممنوع
دین مبین اسلام، با خرافه و اعتقاد به نحسی روز سیزده نوروز مخالف است؛ وگرنه، رفتن به دل طبیعت، جلابخش روح است و جان را مصفا می‌کند. مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه‌ای، در کلامی ارزشمند، با اشاره به این مسأله می‌فرمایند: «ما ایرانی‌ها، عید نوروز را دوست می‌داریم و آن را جشن می‌گیریم، اما جشن ما، یک جشن سالم است...؛ البته بعضی از مراسم هست که قابل اصلاح نیست. مثلاً اسلام درباره مراسم خرافی از روی آتش پریدن، حرفی ندارد و (آن را) تأیید نمی‌کند؛ اما هیچ اشکالی نمی‌بیند که مردم، فرض بفرمایید در مناسبتی از مناسبت‌های عید، به فضای باز بروند، با سبزه و طبیعت و صحرا دیداری تازه کنند، و طبیعت را با یکدیگر نزدیک کنند و لذت صحیح و سالم ببرند؛ (این‌ها) مانعی ندارد».